จิตที่ยังมีอวิชชาหรือยังไม่หลุดพ้น ล้วนเป็นเพื่อน ทุกข์ เกิด แก่ เจ็บ ตาย ด้วยกันทั้งหมดทั้งสิ้น จิตที่ติดในแต่ละภพภูมิต่างๆ ก็มีทุกข์ด้วยกันทั้งนั้น เพราะยังต้องเวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้น

หากรู้ทันอารมณ์ความนึกคิดปรุงแต่งได้ด้วยสติ อารมณ์นึกคิดปรุงแต่งจะดับลงทันทีอัตโนมัติ โดยไม่ต้องไปทำอะไร เพียงแค่มีสติรู้เท่าทันอารมณ์นั้นๆ

ความสุขที่แท้จริง ไม่ยากอย่างที่คิด เพียงแค่...รู้แจ้ง อริยสัจ ๔ รู้ทุกข์ รู้เหตุของการเกิดทุกข์ ความดับทุกข์ หนทางดับทุกข์

โลก คือ ดินแดนแห่งทุกข์ พอใจโลก คือ ชอบพอใจทุกข์ ยึดติดโลก คือ ติดใจความทุกข์

จิต, ใจ, ตัวรู้, ผู้รู้, สติ, ธาตุรู้, วิญญาณธาตุ, สิ่งที่ถูกรู้ สิ่งเหล่านี้ ล้วนเป็นสภาวะธรรม ไม่ใช่ตัวตน ไม่ใช่เรา

เมฆหมอกปิดบังดวงจันทร์คราใด ย่อมมืดมิด อวิชชาห่อหุ้มครอบงำจิตใจ ย่อมไม่รู้ความจริง

เอาชนะในสิ่งใดย่อมไร้ค่า หากยังแพ้อวิชชาเป็นตัวตน เอาชนะผู้อื่นหมื่นแสนไม่เกิดผล หากไม่พาให้ตนพ้นทุกข์ภัย

ความจริงเป็นสิ่งที่ยอมรับได้ยาก เพราะอวิชชาความไม่รู้ไม่อยากรับความจริง ความจริงเป็นสิ่งที่รู้ทันได้ยาก เพราะกิเลสความคิดปรุงแต่งที่คุ้นชินจนไม่รู้จริง

ยิ่งดิ้นรนยิ่งค้นหายิ่งห่างหาย ยิ่งไขว้ขว้ายิ่งควานหายิ่งห่างไกล ยิ่งยึดมั่นยิ่งถือมั่นยิ่งล่วงไป เพราะไม่รู้ตามความจริงในไตรลักษณ์

หลงปรุงแต่งยึดสังขารเป็นตัวตน เพลิดเพลินในสมมุติวัฏฏะทุกข์ มืดบอดสนิทในจิตคิดเห็นว่าเป็นสุข เสพทุกข์เคล้าสุขอยู่ชั่วกาล

จิตดิ้นรน จิตเป็นทุกข์ จิตหลงปรุงแต่ง จิตติดในทุกข์ จิตมีตัวตน จิตมีทุกข์

ละอัตตาปรุงแต่งสังขารจิต จึงจะเห็นสิ่งเหนือคิดเหนือสังขาร หยุดความคิดด้วยปัญญามิใช่ฌาน จะรู้แจ้งเห็นนิพพานด้วยปัญญา

ความรู้ท่วมหัว เอาตัวไม่รอด รู้สิ่งใดย่อมไร้ค่า หากไม่รู้จิตตน รู้จิตตน พาให้พ้นทุกข์

อวิชชาปิดบังใจให้มืดมิด จึงหลงผิดคิดเป็นถูกมาแต่ไหน ทำสิ่งผิดธรรมชาติอยู่ร่ำไป หลงเพลินในวัฏฏทุกข์ตลอดกาล