จากมนุษยภูมิ - สู่มนุษยภูมิ

ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท ธัมมปทัฏฐานกถา เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๓ หน้า ๕๘-๕๙ เรื่องกรรม ภิกษุ ๗ รูป อดอาหาร ๗ วันในถ้ำ ความว่า

ภิกษุกลุ่มหนึ่ง เดินทางจากปัจจันตชนบท เพื่อต้องการจะเฝ้าพระบรมศาสดา เวลาเย็น เข้าไปสู่วัด แห่งหนึ่งเพื่อพักแรม บริเวณนั้นมีถ้ำแห่งหนึ่ง ภายในถ้ำมีเตียงอยู่ ๗ เตียง เมื่อภิกษุเหล่านั้น เข้าพักนอนบนเตียงนั้นแล้ว ตอนกลางคืน แผ่นหินเท่าเรือนยอดกลิ้งลงมาปิดประตูถ้ำ พวกภิกษุเจ้าของถิ่นกล่าวว่า พวกเราให้ถ้ำนี้แก่ภิกษุอาคันตุกะ ก็แผ่นหินใหญ่นี้ได้ตั้งปิดประตูถ้ำเสียแล้ว พวกเราจักช่วยนำแผ่นหินนั้นออก แล้วให้ประชุมมนุษย์จากบ้าน ๗ ตําบลโดยรอบ มานำแผ่นหินนั้นออก แม้พยายามอยู่ ก็ไม่อาจยังแผ่นหินนั้นให้เคลื่อนจากที่ได้ พวกภิกษุทั้ง ๗ รูปที่อยู่ภายในถ้ำ ก็พยายามเช่นเดียวกัน แม้เมื่อเป็นเช่นนั้น ก็ไม่อาจยังให้แผ่นหินนั้นขยับเขยื้อนได้แม้น้อยตลอด ๗ วัน ภิกษุอาคันตุกะอันความหิวแผดเผาแล้ว ๗ วัน ได้เสวยทุกข์ใหญ่แล้ว

ในวันที่ ๗ แผ่นหินนั้นได้เคลื่อนออกไปเอง ประตูถ้ำเปิดออก พวกภิกษุออกไปจากถ้ำแล้วคิดว่า บาปกรรมครั้งนี้ของพวกเรา เว้นพระศาสดาเสียแล้ว ใครเล่าจักรู้ได้ พวกเราจักไปทูลถามพระศาสดา ภิกษุเหล่านั้น พากันไปเฝ้าพระบรมศาสดา กราบทูลถามถึงเหตุที่ตนเสวยทุกข์โดยลําดับ

พระบรมศาสดาทรงพยากรณ์ว่า ในอดีตกาล เด็กเลี้ยงโค ๗ คน ชาวกรุงพาราณสี เที่ยวเลี้ยงโค อยู่ในประเทศใกล้ดงแห่งหนึ่ง วันหนึ่งเที่ยวเลี้ยงโคเสร็จแล้ว กลับมาพบเหี้ยใหญ่ตัวหนึ่ง จึงไล่ตามเหี้ยหนีเข้าไปสู่จอมปลวกแห่งหนึ่ง ที่จอมปลวกนั้นมีช่องอยู่ ๗ ช่อง พวกเด็กปรึกษากันว่า บัดนี้พวกเรายังไม่อาจจับได้ พรุ่งนี้จึงจะมาจับ ดังนี้แล้ว ต่างตนต่างถือเอากิ่งไม้ที่หักได้คนละกํา มาปิดช่องทั้ง ๗ ช่อง แล้วหลีกไป

ในวันรุ่งขึ้น เด็กเหล่านั้นมิได้คํานึงถึงเหี้ยนั้น ต้อนโคไปเลี้ยงในถิ่นอื่น ครั้นวันที่ ๗ พาโคกลับมา เห็นจอมปลวกนั้น กลับได้สติ คิดกันว่า เหี้ยนั้นจะเป็นอย่างไรหนอ ? จึงพากันไปเปิดช่องที่ตนปิดไว้เหี้ยหมดอาลัย ในชีวิตอ่อนแรงเพราะไม่ได้อาหารตลอด ๗ วัน คลานออกมาจากจอมปลวกนั้น เด็กเหล่านั้นเห็นแล้วเกิดความเอ็นดู พูดกันว่า พวกเราอย่าฆ่ามันเลย เราทําให้มันอดอาหารตลอด ๗ วัน จึงลูบหลังเหี้ยแล้วปล่อยไป

เด็กเหล่านี้จึงไม่ต้องหมกไหม้ในอบาย เพราะไม่ได้ฆ่าเหี้ยที่ตนขังไว้ แต่กระนั้นผลแห่งการกักขัง ก็ยังต้องเป็นผู้ที่อดอาหารร่วมกันตลอด ๗ วัน ใน ๑๔ อัตภาพ แม้เด็กเหล่านี้จะถือกําเนิดในภพภูมิใดวิบากก็ตาม ให้ผลด้วยการอดอาหารตลอด ๗ วันในทุกภพชาตินั้น ๆ